Một số biện pháp PCCC khi sử dụng điện trong gia đình

Điện đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu đối với mỗi người, mỗi hộ gia đình và của toàn xã hội. Nó đã trở thành một nhu cầu lớn và được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh mực. Tuy nhiêu, yêu cầu an toàn trong sử dụng điện nói chung và an toàn PCCC trong sử dụng điện nói riêng vẫn đang là vấn đề cần quan tâm. Trong đó vấn đề rất đang lưu tâm là nguy hiểm cháy, nổ khi sử dụng điện trong các hộ gia đình. Theo thống kê hàng năm, số vụ cháy, nổ xảy ra trong gia đình chiếm tỉ lệ khá cao, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng điện. Những năm gần đây đời sống của người dân ngày càng được nâng cao, dẫn đến nhu cầu sử dụng điện trong nhân dân cũng tăng lên đáng kể. Hầu hết các hộ gia đình trang bị thêm các thiết bị, đồ dung điện có công suất tiêu thụ lớn như: Máy điều hòa nhiệt độ, Bình nóng lạnh, Bếp điện, Siêu điện… để phục vụ cho đời sống mà họ quên rằng các thiết bị này trước đây khi lắp đặt mạng điện không được tính toán đến. Hơn nữa ý thức PCCC nói chung và ý thức an toàn PCCC trong sử dụng điện nói riêng của đa số người dân còn rất lơ là, mất cảnh giác. Vì vậy các vụ cháy nổ do sử dụng điện trong gia đình ngày càng gia tăng. Tiến hành phân tích các đám cháy xảy ra khi vận hành thiết bị điện thấy rằng nguyên nhân chủ yếu là do ngắn mạch, quá tải…

Bếp điện, Siêu điện, Bàn là, Lò sưởi là những thiết bị có bộ phận đốt nóng làm từ kim loại có điện trở cao và khó nóng chảy như Crôm, Vônfram…Nguyên nhân cháy nổ, nổ những thiết bị này có nhiều nguyên nhân như dây dẫn không đảm bảo, các thiết bị bảo vệ không hoàn thiện, do điều kiện sử dụng ở những nơi không đáp ứng yêu cầu an toàn cháy. Khi sử dụng bếp điện nếu thiết kế đường điện dẫn tới bếp không phù hợp, lại sử dụng bếp cùng thời gian với các thiết bị điện khác sẽ dẫn đến quá tải gây cháy. Do khi sử dụng bếp lại không có người trông coi làm thứ căn sôi trào ra ngoài chảy vào bếp gây chập cháy hay để thức ăn trong nồi bị cháy dẫn tới cháy lan. Sử dụng bếp không đúng quy trình kỹ thuật gây hỏng hóc, chập, cháy v.v… Tại nhiều hộ gia đình sử dụng các thiết bị điện như : Lò vi sóng, Tủ lạnh, Điều hòa nhiệt độ, Bình nóng lạnh, Máy giặt… Nguyên nhân gây cháy nổ các thiết bị này là do lúc đầu đường điện không được tính toán tới việc sử dụng các thiết bị này dẫn tới khi sử dụng bị quá tải, chập điện sẽ phát sinh nguồn nhiệt là các tia lửa điện nếu các chất cháy để gần sẽ rất dễ dẫn đến cháy nổ.Hay tại nhiều gia đình sử dụng các thiết bị đã cũ kỹ, thải loại lại hoạt động thường xuyên nên dễ dẫn đến chập điện gây cháy. Trong sinh hoạt gia đình có sử dụng rất nhiều loại bóng đèn để chiếu sáng nhưng sự phát sinh cháy thường do loại bóng đèn tròn (bóng đèn dây tóc), đặc điểm nguy hiểm cháy,nổ của các đèn điện dây tóc là khi đèn sáng, chỉ có 2% - 4% điện năng tiêu thụ chuyển hóa thành năng lượng ánh sáng cảm thụ mắt thường, phần còn lại biến thành năng lượng nhiệt năng làm đốt nóng bóng đèn và các phần tử khác của hệ thống chiếu sáng tới nhiệt độ cao. Vì vậy nguồn nhiệt mà nó tạo ra có thể làm bắt cháy các chất cháy như: giấy, bông,vải… khi để gần những chất này.

Các hoạt động sinh hoạt trong gia đình gắn liền với việc sử dụng các thiệt bị, dụng cụ tiêu thụ điện năng. Nhằm ngăn ngừa các hiện tượng cháy, nổ do điện gây ra trong sinh hoạt gia đình cũng như nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân cần thực hiện một số biện pháp sau:

- Phải đặt Aptomat hoặc cầu dao điện tổng cho đường dây điện chính trong nhà và cho từng đường dây điện phụ như từng khu vực, từng hạng mục, từng gian phòng và từng thiết bị điện có công suất lớn. Phải đặt thiết bị bảo vệ trước từng ổ cắm điện, dây chảy của cầu chì phải theo đúng tiêu chuẩn và phải phù hợp với công suất sử dụng, đảm bảo khi có chạm, chập điện thì dây chảy phải nổ, cắt ngay nguồn điện. Không dùng giấy bạc hoặc dây kim loại khác không phù hợp để thay thế dây chảy cầu chi, cầu dao, Áp tô mát bị hỏng. Trang bị máy ổn áp để tránh hiện tượng gây cháy nổ do quá dòng, quá áp.
- Tiết diện của dây dẫn phải được chọn sao cho có đủ khả năng tải dòng điện đến các thiết bị, dụng cụ điện mà nó cung cấp. Các dây điện nối vào phích cắm, đui đèn, máy móc phải đảm bảo độ bền và gọn, điểm nối vào mạch rẽ ở hai đầu dây nóng và nguội không được trùng lên nhau. Các điểm nối dây phải đúng kỹ thuật, khi thấy nới quấn băng bị khô và cháy sáng thì phải kiểm tra ngay và nối chặt lại điểm nối. Không được co, kéo dây điện hay treo các vật nặng lên dây. Đường dây dẫn điện, các cầu chì, cầu dao không để bị gỉ, nếu bị gỉ thì nơi gỉ là nơi phát nhiệt lớn.Những nơi cách điện bị chập, nhựa cách điện bị biến màu là những nơi dễ phát lửa khi dòng điện bị quá tải, cần được thay dây mới.
- Không dùng dây dẫn có tiết diện nhỏ cho các dụng cụ điện có công suất lớn để tránh gây cháy nổ. Không phơi, treo quần áo, khăn, mũ, tranh ảnh… trên dây điện, ổ cắm, công tắc, cầu chì, cầu dao điện, bản điện…Không cắm dây dẫn điện trực tiếp trên ổ cắm . Nếu dây dẫn tiếp xúc với kim loại sẽ bị ăn mòn, vì vậy cấm dùng đinh, dây thép để buộc giữ dây điện.Không luồn dây điện qua mái lá, mái tôn, câu mắc điện tùy tiện, để hởcác mối nối dây điện.
- Những thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà…quá cũ cần phải được kiểm tra thường xuyên để có kế hoạch đại tu hoặc thay thế. Khi không còn nhu cầu sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện nữa hoặc trường hợp đang sử dụng mà bị mất điện thì phải ngắt ngay các thiết bị điện ra khỏi nguồn điện(Bàn là, Lò sưởi điện, Bếp điện…) trên vật liệu không cháy và đúng nơi quy định. Phải thường xuyên bảo dưỡng, vệ sinh cho các thiết bị, dụng cụ điện.
- Để hạn chế nguy cơ gây cháy khi đun nước bằng siêu điện ta nên sử dụng loại siêu điện có còi rú báo động khi nước sôi. Không dùng bếp điện để đun nấu mà không có người lớn trông coi. Không để trẻ nhỏ, người bị bệnh tâm thần… sử dụng các thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà.
- Lắp đặt các thiết bị chiếu sáng phải gắn vào các móc treo chuyên dùng, không treo trực tiếp bằng dây dẫn và không dùng vật liệu cháy được như giấy, vải, nilon… để bao che bóng điện. Không đặt các chất gây cháy (ga, xăng, dầu, giấy…) gần các thiết bị, dụng cụ điện như: đèn, bàn là, bếp điện, ổ cắm điện, bảng điện, tắc ke, chấn lưu đèn huỳnh quang v.v…Không lắp đặt ổ cắm điện trong nhà vệ sinh, nhà tắm.
- Thường xuyên kiểm tra các đầu nối của hệ thống điện (Công tắc, Ổ cắm, Hộp đấu dây, Mối nối trên đường dây) nếu có hiện tượng đánh lửa phải tách chúng ra khỏi nguồn điện và sửa chữa chúng lại hoặc báo cho thợ điện đến sửa chữa, khi nối dây phải nối so le và quấn băng keo cách điện.
- Trước khi ra khỏi nhà phải tắt tất cả các thiết bị tiêu thụ, đồ dùng điện và trước khi đi ngủ phải kiểm tra lại các thiết bị, đồ dùng như đèn, quạt…cắt điện đối với các thiết bị điện không cần thiết.
- Khi xảy ra cháy do sử dụng điện phải nhanh chóng cắt cầu dao điện tổng, báo cho mọi người xung quanh biết, báo Cảnh sát PCCC và dùng phương tiện chữa cháy tại chỗ dập lửa. Cấm dùng nước dập lửa khi chưa cắt điện. Nên sử dụng các bình khí (CO2,N2…), bình bột chữa cháy điện.