Cuộc chiến cứu kho xăng Đức Giang

[decomoto]

Trong lịch sử đấu tranh chống Mỹ hào hùng của dân tộc ta, chữa cháy kho xăng dầu Đức Giang là một "sự kiện" không thể không nhắc đến vì nó mang những ý nghĩa vô cùng quan trọng: không chỉ thể hiện ý chí quật cường, "lòng gang dạ sắt" của quân và dân Hà Nội mà còn đánh dấu sự trưởng thành, mạnh mẽ của lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (PCCC) Công an Hà Nội trong những ngày máu lửa chống Mỹ.

1. Năm 1966, sau khi thất bại thảm hại trong chiến dịch mùa khô lần thứ nhất ở miền Nam, Việt Nam, Mỹ ra sức điên cuồng chuẩn bị lực lượng cho đợt tấn công lần thứ hai với mục đích "gỡ lại danh dự" và tàn phá Việt Nam. Đồng thời với chiến lược này, chúng chủ trương đánh phá các tỉnh, thành phố lớn ở miền Bắc cùng các trung tâm dự trữ nguyên liệu quốc gia ở đây như các tổng kho xăng dầu, kho lương thực, vũ khí... để từ đó có thể cản trở, phá hoại con đường chi viện của tuyến dưới cho tuyến trên, của hậu phương cho tiền tuyến, của miền Bắc cho miền Nam...
Trong cuốn Biên niên sử của Công an Thủ đô đã ghi lại chi tiết kế hoạch của quân địch: "Ném bom các khu dự trữ xăng dầu của Bắc Việt Nam sẽ gây tổn hại nhiều hơn đến khả năng vận chuyển các đồ chi viện chiến tranh ở trong nước và các đường vào Nam Việt Nam hơn là bắn phá bất kỳ một hệ thống riêng biệt nào".

Nắm rõ ý đồ ấy của đế quốc Mỹ, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Hồ Chủ tịch, Ban Bí thư Trung ương Đảng, đồng chí Trần Quốc Hoàn, Bộ trưởng Bộ Công an và Lãnh đạo UBND TP Hà Nội... Công an Hà Nội đã chủ động xây dựng trước chi tiết kế hoạch chữa cháy: củng cố, tăng cường lực lượng PCCC chuyên nghiệp ngày càng mạnh hơn đồng thời trang bị tối đa những thiết bị chuyên dụng gồm 20 xe chữa cháy, 600 mét vòi phun, 6 tấn thuốc chữa cháy...

Cùng với đó, thành lập những đội chữa cháy trong nhân dân, cơ quan, xí nghiệp để nhằm mục đích hỗ trợ cảnh sát PCCC khi cần thiết hoặc với những đám cháy nhỏ, họ có thể tự dập tắt, cứu chữa được. Theo thống kê của Công an Hà Nội, tổng số đã có 400 đội PCCC ở xã, phường, quận, huyện... được thành lập và đã có 545 máy bơm nước cải tiến, 3.133 máy bơm nhỏ... được trang bị cho lực lượng này.
Bên cạnh việc xây dựng, trang bị thiết bị... cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp và không chuyên, Công an Hà Nội đã tổ chức bố trí những vị trí trực chiến: lực lượng cảnh sát PCCC có mặt tại những khu vực thuận lợi nhất cho việc dập lửa, cứu chữa các mục tiêu trọng điểm. Còn lực lượng chữa cháy không chuyên trực chiến tại địa phương hoặc cơ quan, xí nghiệp để trong trường hợp "có lệnh" sẽ lên đường lập tức hỗ trợ cho lực lượng cảnh sát PCCC hoặc dập lửa nếu xảy ra hỏa hoạn vì tấn công của địch ngay tại địa phương, cơ quan của họ.

Và đúng như dự đoán, từ ngày 29/6/1966, đế quốc Mỹ mở đợt tấn công, đánh phá ồ ạt hệ thống dự trữ xăng dầu ở khu vực miền Bắc mà mở đầu là Tổng kho Xăng dầu Đức Giang. Đúng 12h18' ngày 29/6/1966, 3 tốp máy bay của Mỹ đã thay nhau ném bom liên tiếp khu vực Hà Nội, Đức Giang và đã khiến cho Tổng kho Xăng dầu ở đây bốc cháy dữ dội. Nhiều bể chứa và đường ống dẫn xăng bị trúng bom vỡ tan tác hoặc bị xuyên thủng lỗ chỗ khiến xăng tràn ra, bốc cháy ngùn ngụt và tạo thành những cột lửa, khói khổng lồ, cao ngút. Hôm đó ở Hà Nội, đặc biệt là tại khu vực Gia Lâm, Đông Anh, bầu trời tối sầm vì đen kịt khói. Nhìn từ xa, Tổng kho Xăng dầu Đức Giang như một biển lửa đỏ rực.

Ngay khi Tổng kho Xăng dầu Đức Giang bị tấn công, toàn bộ lực lượng Cảnh sát PCCC Công an TP Hà Nội đã triển khai đúng theo kế hoạch dự định. 12 xe chữa cháy cùng lực lượng Cảnh sát PCCC của 4 đội Phan Chu Trinh, Đại La, Gia Lâm và Lộc Hà lên đường làm nhiệm vụ. Ngoài ra, còn có sự hỗ trợ của Cảnh sát PCCC Hà Bắc, Hà Tây, Hải Hưng, Trường PCCC và các lực lượng dân phòng...
Đồng chí Trương Từ Thức, Đội trưởng PCCC Công an Hà Nội là người đã trực tiếp chỉ huy vụ chữa cháy này. Tuy nhiên trong quá trình cứu chữa, do thiếu bình bọt khí CO2 nên thay vì phải dùng nguyên liệu để chữa cháy đối với xăng dầu theo đúng quy định của công tác PCCC, Công an Hà Nội đã phải dùng nước để dập lửa tại kho xăng dầu.

Trước một biển lửa đỏ rực với những "tháp" lửa ngày càng bốc cao vô cùng nguy hiểm, cảnh sát PCCC trong trang phục quần áo bạt, găng tay bạt, mũ đồng sơn xanh... tay cầm vòi phun đã xông thẳng vào đám cháy xối xả nước một cách tập trung vào khu vực trọng điểm cháy lớn nhất để cắt ngang ngọn lửa, tạo áp lực ngăn cách không khí với điểm cháy. Sau đó, dùng nguồn nước lớn khác phun thẳng vào điểm cháy nhằm dập tắt hẳn ngọn lửa đồng thời phun nước khu vực bồn xăng để làm lạnh và "cách ly" lửa với xung quanh.

Sau 17 giờ vật lộn, chiến đấu ác liệt với giặc lửa, mặc dù rất mệt mỏi, căng thẳng và gương mặt đen kịt vì ám khói, nhưng các chiến sĩ PCCC với nụ cười rạng rỡ, hân hoan vì đã dập tắt được ngọn lửa của kẻ thù, cứu chữa được 12 bồn xăng lớn, hàng nghìn phuy chứa xăng... Tính ra 23 triệu lít xăng trong tổng số 25 triệu lít đang dự trữ tại kho đã được các chiến sĩ bảo vệ an toàn.


http://antg.cand.com.vn/Uploaded_ANTG/honghai/29_sau933-400.jpg


Sau 17 giờ vật lộn, Cảnh sát PCCC Hà Nội đã dập tắt "biển lửa" kho xăng Đức Giang


Tuy nhiên, để có chiến thắng vang dội ấy, cũng đã có sự đánh đổi bằng máu, nước mắt và cả tính mạng của chiến sĩ PCCC. Trên đường tham gia chi viện chữa cháy kho xăng Đức Giang, 2 đồng chí Thượng úy Trần Ẩn và Nguyễn Văn Ngữ đã hy sinh anh dũng do bị trúng bom Mỹ ở trên cầu Long Biên.

Với thành tích xuất sắc trong việc chữa cháy kho xăng Đức Giang, bảo vệ an toàn hàng chục triệu lít xăng được quý như máu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Cảnh sát PCCC Công an Hà Nội đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen ngợi, động viên. Bác viết: "... Trong việc phòng cháy chữa cháy, các đồng chí đã bình tĩnh, tích cực và dũng cảm. Các đồng chí đã phối hợp tốt với lực lượng quần chúng. Do đó, các đồng chí luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, dù trong những điều kiện khó khăn...". Cùng với vinh dự nhận được thư khen ngợi của Hồ Chủ tịch, Chính phủ còn tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba cho Lực lượng PCCC, Công an Hà Nội.

[decomoto]

2. Năm 1972, trong một đợt leo thang mới đánh phá khốc liệt miền Bắc trọng điểm là Thủ đô Hà Nội kéo dài 12 ngày đêm, Mỹ lại ném bom oanh tạc kho xăng Đức Giang lần thứ hai. Với kinh nghiệm, thành công đã có ở lần chữa cháy thứ nhất, việc cứu chữa kho xăng Đức Giang năm 1972 của lực lượng PCCC Hà Nội diễn ra cũng đỡ vất vả, vật lộn hơn. Thượng tá Đặng Văn Lạc, nguyên Đội trưởng Đội Chữa cháy Phan Chu Trinh, người đã trực tiếp tham gia cứu chữa kho xăng Đức Giang lần thứ hai nhớ lại: "Khoảng 15 giờ ngày 16/4/1972, Mỹ ném bom vào hai mục tiêu trọng điểm là kho xăng Đức Giang và kho kim khí hóa chất Đức Giang. Sau khi bị trúng bom, các mục tiêu này bốc cháy ngùn ngụt, đặc biệt là kho xăng Đức Giang. Vì so với kim khí hóa chất, xăng dầu bắt lửa nhanh hơn và lan rộng chỉ trong "chớp mắt".
Như lần đánh phá đầu tiên diễn ra năm 1966, lần đánh phá kho xăng Đức Giang năm 1972 cũng đã được dự đoán trước và Công an Hà Nội đã lên kế hoạch PCCC kỹ lưỡng để "đối mặt" với địch. Tất nhiên, kế hoạch này được xây dựng, "kế thừa" từ phương án cứu chữa của năm 1966.

Ngay khi kho xăng Đức Giang bốc cháy, 24 chiến sĩ cứu hỏa của Đội Phan Chu Trinh cùng lực lượng chữa cháy của Đội Chữa cháy Đại La, Ba Đình, Gia Lâm, Lộc Hà, Tứ Kỳ và hơn 12 xe cứu hỏa chuyên nghiệp Zin 130 và 157 đã nhanh chóng xuất phát từ trụ sở của các đội để sang Đức Giang "giết giặc lửa" bảo vệ kho xăng. Bên cạnh Cảnh sát PCCC Hà Nội, Hà Bắc, Hải Hưng, Hà Tây cũng cử mỗi nơi một đội đi hỗ trợ, tăng cường cho lực lượng này. Chưa kể, Trường Cảnh sát PCCC cũng điều động 120 học viên vừa tốt nghiệp tham gia công tác chữa cháy.
Ông Lạc bồi hồi kể: "Lúc ấy, vì là lực lượng chủ lực nên Đội Phan Chu Trinh được giao nhiệm vụ chữa cháy tại một số khu vực trọng điểm trong kho xăng như bãi để phuy chứa xăng, khu đong, rót, bể chứa... Và ở khu vực nào trong số này, việc chữa cháy cũng diễn ra hết sức cam go, nguy hiểm". Tại bãi để phuy, theo nguyên tắc sắp xếp của ngành xăng dầu, các phuy xăng được để nghiêng và gác một đầu lên cao. Cách làm ấy có thể bảo đảm công tác bảo quản nhưng khi bị cháy lại rất nguy hiểm. Vì ở nhiệt độ cao, bình xăng có thể bốc lên cao và nổ tung gây nguy hiểm cho khu vực xung quanh.

Để hạn chế tình trạng này, lực lượng chữa cháy của Công an Hà Nội đã phải dùng vòi phun nước vào bãi phuy và trực tiếp vào các phuy chứa xăng nhằm "hạ nhiệt" và chống nổ. Tuy nhiên, cách làm trên lại lâm vào tình huống khi nước từ vòi phun xối mạnh vào phuy và bãi phuy đã khiến cho xăng tràn ra từ các phuy bị bom phá chảy xuống ao. Ao lại là nơi cung cấp nước cho các vòi chữa cháy. Cho nên với những vòi nào đang hút nước ở đây sẽ hút luôn cả lửa cháy loang theo xăng trên mặt nước vào sâu trong vòi. Mà vòi hút lửa sâu vào trong vòi, khác nào "mời giặc đến nhà" vì lửa sẽ lan từ vòi đến xe cứu hỏa. Xe cứu hỏa sẽ bốc cháy nếu bắt lửa từ đây. Bởi vậy để bảo vệ trang thiết bị chữa cháy đồng thời bảo đảm công tác cứu chữa kho xăng Đức Giang, một mặt Cảnh sát PCCC Hà Nội sử dụng "sức nước" của những vòi chưa bị cháy đẩy xăng trên mặt ao ra xa khỏi khu vực hút nước.

Mặt khác, dập tắt lửa bên trong những vòi phun bị cháy bằng cách hút nước vào trong vòi. Lửa đang lan sâu trong vòi gặp nguồn nước này sẽ bị dập tắt. Sau khi bảo vệ an toàn các trang thiết bị chữa cháy và khu vực bãi phuy, lực lượng PCCC lại tiếp tục cứu chữa những khu vực khác.

Một trong những khu vực không kém phần cam go so với bãi phuy trong việc cứu chữa là khu đong rót. Ở đây, có những bể chứa, téc xăng của tàu hỏa dài hơn nhiều so với téc xăng thường nên khi bị cháy, lửa bốc ngùn ngụt đến mức có cảm giác nhấn chìm khu đong rót trong biển lửa. Lửa ở đây đã biến lớp đá rải trên đường ray thành vôi. Lửa đã nung đỏ đường ray như thanh sắt của người thợ rèn và làm nó biến dạng.
Ông Lạc kể lại: "Lúc đó tôi vẫn còn nhớ khi phun nước vào những đoạn đường ray bị nung đỏ, gặp nước nó cong lên đến mức khiến những toa tàu dịch chuyển". Không chỉ bể chứa, téc xăng mà những đường ống dẫn ở khu vực này cũng bị cháy do bị bom bi và những mảnh bom găm thủng. Từ lỗ thủng, xăng phun lên gặp lửa rồi bốc cháy thành vòi.


http://antg.cand.com.vn/Uploaded_ANTG/honghai/28_thuong933.jpg


Thượng tá Đặng Văn Lạc, người đã trực tiếp chữa cháy kho xăng Đức Giang


Trong tư liệu của Phòng Cảnh sát PCCC, Công an Hà Nội đã ghi lại cảnh đó: "Bom phá, bom bi của địch đánh trúng kho xăng làm nhiều bể bị thủng. Xăng phun ra cháy thành vòi lửa dài đến hàng mét...". Để dập tắt biển lửa như vậy, kết hợp với biện pháp như đã cứu chữa ở lần cháy thứ nhất của kho xăng Đức Giang là dùng các vòi phun mạnh nước để cắt ngang phần trên ngọn lửa đồng thời dập tắt hẳn phần lửa cháy ở dưới... các chiến sĩ PCCC đã phải dùng giẻ ướt nút những lỗ thủng trên đường ống dẫn và trên bể để vừa bảo vệ không cho xăng tràn ra ngoài vừa ngăn không cho lửa bén vào đây.

Với tinh thần chiến đấu quên mình, quyết tâm bảo vệ đến cùng những giọt xăng trong kho, lực lượng PCCC của Công an Hà Nội cũng đã thành công trong việc cứu chữa kho xăng Đức Giang lần thứ hai. Với thành tích xuất sắc này cùng những chiến công đạt được trong đợt tấn công, oanh tạc miền Bắc 12 ngày đêm của Mỹ, Đội chữa cháy Lộc Hà đã được Nhà nước phong tặng đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. 3 chiến sĩ gồm Nguyễn Văn Miên, Đỗ Văn Sơn và Nguyễn Văn Nhân tham gia chữa cháy ở kho xăng Đức Giang và một số mục tiêu trọng điểm khác cũng đã vinh dự được Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng trao tặng Huy hiệu Bác Hồ.
Được thành lập năm 1936, tiền thân là Đội Cứu hỏa Hà Nội (lúc đó trực thuộc Sở Giao thông Công chính), Phòng Cảnh sát PCCC Công an Hà Nội trong những năm kháng chiến chống Mỹ đã góp phần to lớn, đầy ý nghĩa vào cuộc chiến tranh đầy máu lửa của dân tộc để bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc thân yêu. Trong sự thành công, thống nhất đất nước và cuộc sống yên bình đang diễn ra hôm nay, không thể lãng quên công lao mà các chiến sĩ PCCC đã đóng góp bằng xương máu và cả sự hy sinh, mất mát của ngày hôm qua.

Thượng tá Nguyễn Văn Sơn, Phó trưởng Phòng Cảnh sát PCCC xúc động khẳng định: "Tinh thần chiến đấu quên mình và ý chí quật cường chống "giặc lửa" của lực lượng Cảnh sát PCCC trong những năm kháng chiến chống Mỹ vẫn được tiếp bước và kế thừa bởi các chíến sĩ PCCC Công an Hà Nội hôm nay. Trong các cuộc chiến với lửa, dẫu khó khăn, gian khó đến đâu, bảo vệ an toàn tài sản, tính mạng của nhân dân luôn luôn là mục tiêu hàng đầu và duy nhất của Cảnh sát PCCC".

[onlyone]

Hoan hô các đồng chí PCCC.